Ευθ. Ζιγγιρίδης: Η Ελληνική πραγματικότητα και οι ξένες επενδύσεις

Ευθ. Ζιγγιρίδης: Η Ελληνική πραγματικότητα και οι ξένες επενδύσεις

Πολλές φορές βλέπω σε εκπομπές πολιτικού ή οικονομικού περιεχομένου άτομα να μιλάνε

για επενδύσεις χωρίς να έχουν ιδέα για τι πράγμα μιλάνε. Δεν αναφέρομαι σε απλούς πολίτες αλλά σε πολιτικούς η ειδικούς της οικονομίας οι οποίοι αοριστολογούν χωρίς να εξηγούν στους ακροατές η τηλεθεατές  περι τινος πρόκειται. Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει τον κόσμο ότι όλα βαίνουν καλώς στον τομέα της επένδυσης από εταιρείες του εξωτερικού αοριστολογώντας και χρησιμοποιώντας κάποιες φορές εκπροσώπους  οι οποίοι δεν εχουν γνώση του αντικειμένου. Ας δούμε λοιπόν τι είναι οι περιβόητες Αμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ)
Άμεση Ξένη Επένδυση (Foreign Direct Investment)  ονομάζεται η μακροπρόθεσμη επένδυση σε επιχείρηση της εγχώριας αγοράς από επενδυτή (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) του οποίου η έδρα βρίσκεται στην αγορά ξένης χώρας. Η εταιρεία που αναλαμβάνει την επένδυση ουσιαστικά αποκτά θυγατρική εταιρεία είτε με  Νέα επένδυση (greenfield investment) είτε με  Συγχώνευση και εξαγορά (mergers and acquisitions)
Οι ΑΞΕ αποτελούν βασικό πυλώνα  για την οικονομική ανάπτυξης μιας χώρας. Πιο συγκεκριμένα υπάρχει σειρά από θετικές επιπτώσεις των ΑΞΕ όπως: βελτίωση παραγωγικότητας, διάχυση τεχνογνωσίας και νέων μεθόδων παραγωγής και διοίκησης, εκπαίδευση προσωπικού, δημιουργία διεθνών δικτύων, ευκολότερη πρόσβαση στις αγορές κ.λπ. Οι ΑΞΕ λοιπόν οδηγούν σε υψηλότερη οικονομική ανάπτυξη, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε μια μεγαλύτερη οικονομία-αγορά, η οποία στη συνέχεια προσελκύει περαιτέρω ΑΞΕ.
Ας δούμε τις προυποθέσεις  οι οποίες  πρέπει να επικρατούν σε μία χώρα προκειμένου να προσελκύσει ΑΞΕ.  Μελέτες πραγματικών επενδυτικών προσπαθειών παγκοσμίως έδειξαν ότι το πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον επηρεάζουν από κοινού τις ΑΞΕ. Επιπλέον οι  ΑΞΕ επηρεάζονται από την πολιτική σταθερότητα, τις εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις, τη διαφθορά, τις εθνικές εντάσεις, τη λειτουργία του νομικού συστήματος, τη λογοδοσία της κυβέρνησης και τη γραφειοκρατία. Επίσης επηρεάζονται οι διαφορές στην κουλτούρα, το κατά κεφαλή ΑΕΠ στη χώρα προέλευσης, τα εργατικά κληροδοτήματα και τις περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες
Ας επικεντρρωθούμε στην Ελληνική πραγματικότητα. Στην 34η θέση της κατάταξης των 44 χωρών της Ευρώπης βρέθηκε το 2016 η Ελλάδα με βάση τον αριθμό των άμεσων ξένων επενδύσεων, όπως προκύπτει από έκθεση της ΕΥ για τις άμεσες ξένες επενδύσεις (European Attractiveness Survey) σε όλη την Ευρώπη. Παράλληλα, η χώρα μας βρίσκεται στην 35η θέση με βάση τον αριθμό των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν.
Το επενδυτικό κλίμα το οποίο επικράτησε στην ΕΕ ήταν πρωτόγνωρο και υλοποιήθηκαν 5.845 ΑΞΕ  ήτοι 15% αύξηση σε ετήσια βάση. Η Ελλάδα της υψηλής φορολόγισης και των λοιπών δομικών προβλημάτων δεν κατάφερε να επωφεληθεί όπως δεν κατάφερε να δανειστεί φθηνό χρήμα με το πρόγραμμα  ποσοτικής  χαλάρωσης  της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας . Το ίδιο έτος (2016) στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν  13 ΑΞΕ με 111 νέες θέσεις εργασίας  ενώ στην ΕΕ δημιουργήθηκαν 259.673 θέσεις εργασίας.
 Το επόμενο έτος δηλαδή το 2017 η Ευρώπη προσέλκυσε επίπεδα ρεκόρ άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) με 6.653 έργα. Ωστόσο, εξαιτίας της ενίσχυσης των γεωπολιτικών ανησυχιών, η αύξηση των επενδύσεων στην Ευρώπη επιβραδύνθηκε για πρώτη φορά, μετά από τρία χρόνια (σε 10%), έχοντας επιτύχει κατά μέσο όρο αύξηση κατά 15% την τελευταία τριετία.  Ο αριθμός των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στην Ελλάδα αυξήθηκε το 2017 από 13 σε 24, δημιουργώντας 1.194 νέες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης της ΕΥ, European attractiveness survey. Βελτιωμένη εικόνα από το 2016 ωστόσο με τον οργασμό ΑΞΕ που συμβαίνει στην Ευρώπη, σε μία εποχή φθηνού χρήματος θα έπρεπε ο δικός μας βηματισμός χελώνας να προβληματίσει την Κυβέρνηση. Ακόμη και οι επενδύσεις που προγραμματίζονται για το επόμενο έτος  δεν έχουν το ύψος που υπολογίζεται πως απαιτείται για να καλυφθεί το κενό που έχει δημιουργηθεί κατά την κρίση και που είναι αναγκαίο για να επιταχυνθεί η ανάπτυξη. Το κενό αυτό υπολογίζεται πως απαιτεί περί τα 18 με 20 δισ. ετησίως για να καλυφθεί και να επιστρέψουμε στα προ της κρίσης επίπεδα, την ώρα που το ποσό των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια υπολογίζεται σε μόλις 11,6 δισ.
Φορολογία, γραφειοκρατία, αργή απονομή δικαιοσύνης αποτελούν τα βασικότερα εμπόδια στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, σύμφωνα με τα συμπεράσματα έρευνας της Μetron Analysis που παρουσιάστηκε στο 1ο Forum 2018 InvestGR – Ξένες Επενδύσεις στην Ελλάδα» που έλαβε χώρα στην Αθήνα. Επίσης ως ανασταλτικοί παράγοντες για την προσέλκυση επενδύσεων αναφέρονται το διαρκώς μεταβαλλόμενο φορολογικό περιβάλλον και οι υψηλοί συντελεστές φορολογίας κεφαλαίου και εργασίας, η εντύπωση ύπαρξης διαφθοράς, το διοικητικό περιβάλλον, οι καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης, η περιορισμένη έρευνα και καινοτομία.
Ας σταματήσουν να κομπάζουν οι έχοντες την εξουσία για την στάσιμη οικονομία μας και ας προσπαθήσουν  χωρίς προκαταλήψεις και ιδεοληψίες να διαμορφώσουν συνθήκες για να εισρεύσει νέο χρήμα από το εξωτερικό προκειμένου να αρχίσει να έχει μία υγιή και βιώσιμη ανάπτυξη αυτή η χώρα.

Ευθύμιος Ζιγγιρίδης BEng MSc AMIEE MILT
Σύμβουλος Στρατηγικών Επενδύσεων